COVID-19
Op het moment dat een crisis zich voordoet, wil iedereen zo snel mogelijk weten wat de impact is en bedenken we allerlei scenario’s. Ruim 1,5 jaar na het uitbreken van de COVID-19 crisis in Nederland kunnen we stellen dat de meeste scenario’s niet zijn uitgekomen. Er werd een hausse aan faillissementen verwacht en de negatieve impact op de economie zou enorm zijn. Op dit moment lijkt het tegendeel waar te zijn. De economie draait op volle toeren, er is een nijpend tekort aan bepaalde grondstoffen en personeel. Grote uitzondering hierop zijn uiteraard de reisbranche en evenementensector.
Stoppen van staatssteun
Dit betekent echter niet dat we geheel onbezorgd hoeven te zijn. De Nederlandse regering heeft enorm veel geld in de economie gepompt om de getroffen bedrijven te helpen. Uit het aantal faillissementen van vorig jaar en tot heden dit jaar blijkt dat dit tot nu toe is gelukt. Echter, 1 oktober aanstaande stopt deze steun en zullen bedrijven weer op eigen benen moeten staan. Een deel van de verkregen steun zullen zij moeten terugbetalen. Dit zal uiteindelijk leiden tot meer faillissementen omdat een aantal bedrijven deze schulden niet meer kan terugbetalen en/of financiers niet meer willen financieren. Maar wanneer en in welke mate dit zal gebeuren is niet te voorspellen.
Brexit
Ook Brexit heeft voor veel ophef gezorgd. Hier probeerde iedereen eveneens voorspellingen te doen over de impact op Nederlandse en Europese bedrijven. Uit de cijfers nu blijkt dat met name de Britse bedrijven het hardst geraakt zijn en in het bijzonder de mkb-bedrijven. Zij voldoen niet aan de nieuwe regels uit het handelsverdrag en verliezen daardoor veel klanten uit de EU. Meer dan 400 financiële instellingen zijn al vanuit de UK naar andere landen binnen de EU vertrokken. En dit aantal zal waarschijnlijk verder groeien. Hier is een bedrag van € 1,15 biljoen aan activa, als ook 7.500 banen mee gemoeid. Dit is nog maar een voorbeeld, want ook veel multinationals geven nu de voorkeur aan een vestiging in de EU in plaats van de UK.
Het Europees Parlement heeft een fonds van € 5 miljard opgezet voor bedrijven in de EU die gedupeerd zijn door Brexit. Na Ierland zal Nederland het meest gebruik van dit fonds kunnen maken (ruim € 800 mln.). Dit betekent echter niet dat Nederlandse bedrijven geen last hebben van de Brexit en daar negatieve effecten van ondervinden. Over het algemeen zijn veel Nederlandse bedrijven veerkrachtig en zorgt de Nederlandse handelsgeest ervoor dat we alternatieven bedenken. Ook hier geldt, wat de exacte impact zal zijn, weten we pas over een aantal jaren.
Tekort aan grondstoffen, halffabricaten en personeel
De covid-pandemie heeft er ook voor gezorgd dat logistieke stromen in de wereld verstoord zijn geraakt. Grondstoffen zoals hout, metaal maar ook brandstoffen zijn schaars. Hierdoor zijn aan de ene kant producten niet meer te krijgen, maar zijn ook de prijzen fors gestegen. Het nijpend tekort aan chips, die broodnodig zijn voor diverse eindproducten, leidt tot enorme problemen. Zo erg dat zelfs productielijnen zijn stilgelegd. Wat we ook zien, is dat de kosten van containertransport zijn vertienvoudigd. Maar wat we aan het begin van de coronacrisis niet hadden verwacht, is het enorm tekort aan personeel dat is ontstaan. Goed voor de werkgelegenheid, maar zonder gekwalificeerde werknemers niet goed voor het productieproces.
Langetermijnstrategie
Een belangrijke les die we nu al kunnen trekken, is dat we binnen Nederland en/of de EU minder afhankelijk van andere landen zoals China, de VS en Rusland moeten worden. We hebben nu gezien dat als één schakel uitvalt, de hele keten in problemen komt. Dit is niet iets dat we op korte termijn kunnen oplossen, maar wat zeker op de middellange termijn van strategisch belang is. Wellicht kunnen we hierbij iets leren van China die al jaren een langetermijnstrategie voert met een duidelijke visie.
Conclusie
Al met al, krijgen we de komende jaren nog met behoorlijk wat uitdagingen en onzekerheden te maken. Dit levert bedreigingen, maar zeker ook kansen op. Met deze onzekerheden in gedachten is het belangrijk om risico’s in te schatten en zoveel mogelijk te managen. Dat geldt zeker ook voor debiteurenrisico’s.
