Even terug naar 2019. We hadden nog nooit van COVID-19 gehoord, maar ook toen was al duidelijk dat we vanaf 2020 economisch minder hard zouden gaan groeien. Door sommige economen werd zelfs een matige recessie voorspeld. Wereldwijd althans, waarbij ik de aantekening moet plaatsen dat Nederland bij de minst geraakte landen zou horen. Mede doordat wij tijdens de groei- en bloeiperiode van de jaren ervoor tot de best presterende landen behoorden. Die groei gebruikten we om buffers op te bouwen, mochten we dan toch geraakt worden door die voorspelde lichte recessie. Maar toen kwam corona.
Flinke, maar beperkte schade
Tijdens Prinsjesdag werd aangegeven dat we de sterkste economische krimp sinds de Tweede Wereldoorlog gaan meemaken, namelijk 5 procent. Heftig? Zeker. Zeer heftig zelfs! Maar vergeleken met de meeste landen om ons heen weten we de schade te beperken. Landen als Portugal, Spanje en Italië krijgen te maken met een krimp van wel meer dan 10 procent.
Dankzij onze sterke economische positie kunnen we deze klap opvangen. Desondanks zal ons begrotingstekort fors toenemen, zal de werkloosheid stijgen en zullen we echt even een pas op de plaats moeten maken. Toch verwacht de regering een gemiddelde koopkrachtstijging van 0,8 procent. Er wordt niet stilgezeten, maar juist extra geïnvesteerd in zorg, onderwijs, defensie, milieuverbetering, wonen, justitie, infrastructuur en het bedrijfsleven. Dat moet resulteren in een economische groei van 3,5 procent in 2021. Uiteraard als de tweede coronagolf achterwege of beperkt blijft.
Hopen op extra staatssteun
En dan nu de praktijk. Een aantal sectoren wordt de komende maanden nog ongekend hard geraakt. Denk aan de reisbranche, de evenementenbranche en horeca. Uit een onderzoek dat een kredietverzekeraar onlangs hield onder verzekerde bedrijven (gemeten in uiteenlopende sectoren) blijkt een omzetdaling tussen de 8 en 12 procent. Daarbij zitten bedrijven uit de hard geraakte sectoren, maar ook bedrijven die een forse groei doormaken.
Het aantal faillissementen is ten opzichte van 2019 licht toegenomen maar nog niet schrikbarend. Het aantal incassozaken neemt wel toe en het lijkt waarschijnlijk dat dat tot een toename van het aantal faillissementen in het najaar en (begin) 2021 leidt. De kredietverzekeraars verwachten dat eind dit jaar en volgend jaar meer schades uitgekeerd moeten worden. Daarom is men met de Nederlandse overheid in gesprek om de staatssteun die ze dit jaar krijgen voor 2021 te verlengen. Dat zou een enorme steun in de rug betekenen voor het bedrijfsleven. De dekking die de kredietverzekeraars bieden is onmisbaar om het leverancierskrediet op peil te houden. Met de staatssteun zal deze dekking hoger zijn dan zonder deze staatssteun.
Weg met de doemscenario’s!
Tot zover een schets van de huidige situatie. Nu de hamvraag: Moeten we ons zorgen maken? Als we de media moeten geloven wel. Die dienen de soep gloeiendheet op en presenteren de afgelopen maanden het ene na het andere doemscenario. Natuurlijk is het leed groot bij bedrijven die direct worden geraakt door de coronacrisis. Maar hoe hard het ook klinkt: dit is maar een deel van onze economie. Het grootste deel van het bedrijfsleven wordt beperkt geraakt.
Bovendien is de Nederlandse economie een van de sterkste in de wereld. Ook nu zullen we ten opzichte van de meeste landen het minst hard geraakt worden. Door de miljardensteun van de afgelopen maanden zullen we de broekriem wel strakker moeten aantrekken. Want dat geld moet ooit een keer worden terugbetaald. Voorzichtigheid blijft dus zeker geboden. Er zijn bedrijven die het niet gaan redden, dus ondernemers moeten alert blijven en selectief zijn bij het leveren op krediet en zich wapenen tegen debiteurenverliezen om niet zelf in de problemen te komen.
Maar laten we naast realistisch vooral ook optimistisch blijven! Dat draagt meer bij aan het herstel dan het schetsen van doemscenario’s. Waar bedreigingen zijn, ontstaan ook altijd weer kansen. En wij Nederlanders zijn als geen ander in staat om van bedreigingen kansen te maken. U zult dus best een beetje – en in veel gevallen misschien zelfs flink – moeten blazen. Maar daarna is de coronasoep voor de meesten van ons goed te eten, verwacht ik.
